4 bits op 2 neonlampjes, of “hoe beide elektroden van een neonlampje te gebruiken”
In de vorige blogpost liet ik een belletje rinkelen, in deze ga ik een lampje laten branden. Een neonlampje, want ik houd van het oranje licht van neonlampjes en nixiebuizen. In veel nixieklokken zie ik neonlampjes als scheidingsteken tussen de uren en minuten, waarvan maar 1 elektroden licht geeft omdat het lampje op DC wordt gebruikt. Dat kan voor het lampje geen kwaad, maar ik vind het mooier wanneer beide elektroden oplichten. Dus in deze blogpost ga ik beide elektroden van een neonindicatorlampje laten oplichten.
De ingewikkelde manier
Met dit schema, gebaseerd op de smps uit vorige blogposts kun je AC maken en op die manier beide electroden van een neonindicatorlampje licht laten geven. (Eigenlijk hetzelfde trucje als het laten rinkelen van de telefoon, maar op een hogere frequentie zodat je het neonlampje niet ziet knipperen en de koppelcondensator kleiner kan.)
Maar dat is een beetje Rube Goldberg. Het werkt wel:
Het kan een stukje simpeler:
De eenvoudiger manier
Door beide elektroden van het neonlampje een weerstand naar + en een transistor naar – te geven, kan vrij eenvoudig in elke richting stroom door het lampje gestuurd worden:
Een volledige H-brug zou energiezuiniger zijn, maar dit is een eenvoudiger en compacter schakeling.
Dit maakt het mogelijk beide elektroden van een neonlampje afzonderlijk te sturen.
Hier een demofimpje van een looplicht / binaire teller. 4 bits, op 2 neonlampjes:
(Als de hieronder ingebedde video niet werkt kun je dezelfde video op youtube kijken)
De sourcecode staat hier, puur voor de compleetheid.
De achtergrond
Beide elektroden van een neon-indicatorlampje afzonderlijk aansturen geeft de mogelijkheid bijvoorbeeld een heel nerdy (binair) neonlampjes-horloge te maken. Er bestaan nixie-horloges, maar een neonlampjeshorloge heb ik nog niet gezien. Of een neonlampjesklok met 30 of 60 lampjes in een cirkel.
In plaats van een neonlampjes-looplicht of -klok zou je ook een wat exotisch type stappenmotor (inchworm piëzo motor) aan kunnen sturen. (Mogelijk wil je dan wel een volledige H-Brug. En een instelbare spanning voor precisie-positionering: iets met een dedicated SMPS-IC en een DAC om het setpoint in te stellen, niet een microcontroller die het naast andere taken doet).
En natuurlijk om beide elektroden licht te laten geven in de scheidingstekens van luxe nixieklokken. Er zijn een aantal makers van hele mooie luxe nixieklokken. Vaak voor bedragen waarvoor ik eerder een oscilloscoop zou kopen (en normale mensen een tweedehands auto). Maar kijken kan.
Dalibor Farny maakt zelfs de nixiebuizen zelf (Hij verteld er van alles over op youtube en op zijn site). Ik weet niet of de seperators in zijn klokken ook zelfgemaakt zijn, maar ik vind ze mooier dan een ‘standaard neonlampje’.
Andere makers, zoals nixieshop gebruiken een IN-3 (of dergelijke), net als mijn nixieklok.
Maar bijvoorbeeld elektor en retrotimes gebruiken ‘gewone’ (NE-2 achtige) neonindicatorlampjes. Omdat je bij deze klokken tegen de bovenkant van de neonindicator op kijkt zie je eigenlijk niet dat er maar 1 electrode licht geeft. Bij Millclock, toch hele mooie luxe klokken, zie je het wel.
(Geen van deze links is gesponsord, en ik heb ook met geen van deze bedrijven ervaring, ik vind het gewoon mooie klokken.)
Door ‘speciale’ neonlampjes (IN-3 en whatever Dalibor Farny gebruikt) als uren/minuten/seconden scheidingstekens te gebruiken, heb je niet dat er maar 1 electrode van een ‘standaard’ neonindicatorlampje oplicht.
Maar, je zou dat effect ook juist kunnen gebruiken: met 2 bits per neonlampje zou je extra informatie kunnen weergeven op de scheidingstekens van een nixieklok. Bijvoorbeeld de (buiten)temperatuur, binair weergegeven in 6 bits op 3 lampjes. Of, met wat meer lampjes, als lineair (bargraph) display van bijvoorbeeld de luchtvochtigheid.
