Bij het jongleerballenproject en jongleerkubussenproject liep ik er tegenaan dat de blauwe led’s van de jongleerbal als roze/paars op de foto komen. Er zitten rode, groene en blauwe led’s in om kleuren te mengen, maar als de camera blauw als roze ziet worden die mengkleuren op foto of video heel anders dan in het echt. De frustratie is niet te filmen, want iedereen die het filmpje bekijkt ziet gewoon de kleuren van het filmpje en weet niet hoe het er in het echt uit ziet. En op foto’s lijken de blauwe jongleerkubussen paars met roze, terwijl ze blauw zijn. Erg lastig als je ze wilt laten zien op een blog op internet, bijvoorbeeld. Kijk, dit is een helderblauwe kubus, zonder paarse vlekken:
RGB LED’s fotograferen is moeilijk (tenzij ze uit staan). Even zoeken op internet leert dat ik niet de enige ben die hier tegenaan loopt. Waarschijnlijk ziet de camera iets aan de blauwe LED dat als roze/rood/paars wordt opgevat. Zowel ‘mijn echte camera’ (Canon EOS 1300 D) als mijn ‘vorige’ camera (Canon A720IS) als de camera in m’n internetplankje zien de blauwe LED’s in de RGBLED van mijn jongleerbal niet als blauw maar als blauw-met-roze.
Dat vergt natuurlijk nader onderzoek. Zou het bij meer blauwe LED’s optreden? Dus ik heb een klein bergje blauwe LED’s gekocht in alle smaken golflengtes die mijn favoriete leverancier had (ongeacht de package, dus SMD en TH door elkaar), en heb samengewerkt met Aartsite. Aart heeft een monochromator. Daarmee hebben we de spectra van een aantal blauwe LED’s gemeten en ter vergelijking een kwiklamp (omdat daarvan de emissielijnen op bekende plekken zitten).
Zo kon uitgezocht worden welke golflengte blauw de LED uit de jongleerbal heeft. Dat blijkt ongeveer 445 nm, zie tabel. Verder zijn natuurlijk de vers ingekochte blauwe LED’s bekeken. Voor de gein heb ik ook een roze led gekocht, want als mijn camera blauw als roze ziet mag ‘ie het ook eens andersom proberen. Het spectrum van de roze led is interessant, omdat dit een blauwe LED met fosfor is: Er is een piek rond blauw en een hobbelige berg in het rode gebied.
| LED Nr. | Artikel-nummer Reichelt | Korte omschrijving / gespecificeerde golflengte (nm) | Gemeten golflengte (nm) | Spanningsval (V) bij 10 mA |
|---|---|---|---|---|
| 1 | LED LL 5-310 VI | 5 mm led, paars, 400 nm | 393 | 3,14 |
| 2 | EVL 19-21UBC/C4 | smd led, blauw, 428 nm | ruis (niet fel genoeg) | 3,74 |
| 3 | KBT L-7113MBDL | 5 mm led, blauw, 430 nm | 440 | 3,89 |
| 4 | LED 3-3000 BL | 3 mm led, blauw, 458 nm | 463 | 2,8 |
| 5 | SLO SMD-B0603-0 | smd led, blauw, 460 nm | 464 | 2,8 |
| 6 | WUE 151054BS0450 | 5mm led, blauw, 461 nm | 461 | 2,76 |
| 7 | WUE 150060BS750 | smd led, blauw, 465 nm | 463 | 2,85 |
| 8 | LED 5-12000 BL | 5 mm led, blauw, 466 nm | 466 | 2,74 |
| 9 | EVL 19-218/BHC | smd led, blauw, 468 nm | 462 | 2,92 |
| 10 | SLO SMD-B1206-0 | smd led, blauw, 470 nm | 464 | 2,81 |
| 11 | SLOAN L5BG1N | 5mm led, groen, 500 nm | 501 | 3,30 |
| 12 | LED LL 5-1000 PK | 5 mm led, roze (blauwe led met fosfor, meerdere golflengten) | zie spectrum | 2,74 |
| 13 | niet van toepassing | De LED uit de jongleerbal. (Ebay/ali oid. Gespecificeerde golflengte niet (meer) bekend) | 445 | 3,14 |
| 14 | niet van toepassing | Strawhat blauwe led uit samenkoopactie van Leds-buy/Niels lang geleden. Gespecificeerde golflengte niet (meer) bekend. | 463 | 3,03 |
Op deze foto’s staan alle LED’s op volgorde van links naar rechts, beginnend bij LED 1 links. LED 3 is van groen plastic maar geeft blauw licht. LED 12 is de roze LED. Diens rechterbuurman is LED 13: de LED uit de jongleerbal. (Dat is de een-na meest rechtse)
En met de LED’s aan wordt het eigenlijk direct duidelijk:
LED 12 is roze en LED 11 is groen, de rest blauw. Maar op de foto lijkt LED nr 13 net zo roze als z’n linker buurman (12). In werkelijkheid is LED 13 net zo blauw als zijn rechterbuurman (14) of eender welk van de andere blauwe LED’s. De meest linker LED (LED 1) heeft op de foto ook een paarsroze schijn die er in het echt niet is. LED 1 is de 400 nm LED (geschikt als geldtestertje/blacklight).
Van de geteste blauwe LED’s treed het “mijn camera ziet ze als roze!” effect dus het sterkst op bij precies díe LED die in de jongleerballen zit. LED 13 piekt op ongeveer 440 nm. LED 3 en LED 4 zitten hier qua golflengte bij in de buurt maar worden niet zó sterk als LED 13 als roze gezien door de camera.
Hoe sterk het effect optreed is afhankelijk van de camera-instellingen: ook de geldtester-led kan als roze gezien worden. Maar de blauwe jongleerbal-led is ongeacht de camera-instellingen niet als blauw te fotograferen. Sowieso komt het blauw op camera anders over dan in het echt, bij alle LEDs. Zo lang het maar blauw blijft vind ik dat niet echt erg. De “Auto” instelling van “image effect” werkt hierbij gelukkig goed. “Neutraal” valt vreemd genoeg tegen. Ook witbalans en al dan niet flitsen heeft effect. LED 13 wijkt echter altijd sterk af van de anderen.
Als ik nog eens iets met RGB licht wil doen, al dan niet in combinatie met jongleerballen, moet ik dus 1 van de vele andere LED’s hebben, maar precies niet 13. Ik heb destijds precies de verkeerde led’s gekocht. Waarschijnlijk is het handig ergens rond de 465 nm te gaan zitten en rond de 445 nm te vermijden. Dan nog is het opletten met camera-instellingen.
Leave a Reply